Biodiversiteit beschermen
De klimaatverandering is niet het enige gevaar dat als een schaduw over de mensheid hangt. Misschien is de vernietiging van de biodiversiteit een nog grotere bedreiging. Sommige wetenschappers hebben het al enkele jaren over de 6e massa-extinctie. Bij de vorige grootschalige uitstervingsgolf verdwenen de dinosaurussen. Sommige wetenschappers hebben het al enkele jaren over de 6e massa-extinctie. Bij de vorige grootschalige uitstervingsgolf verdwenen de dinosaurussen.
Wetenschappers vrezen dat over de volgende 20 jaar meer dan 500 diersoorten zullen verdwijnen, evenveel als in de hele 20e eeuw.
22 mei is de Internationale Dag van de Biodiversiteit. De ideale gelegenheid om ons te herinneren aan het belang van de ongelooflijke verscheidenheid van het leven om ons heen.
We onderschatten vaak hoe belangrijk biodiversiteit is. Eigenlijk is de mensheid volledig afhankelijk van de werking van ecosystemen, voor ons voedsel, de productie van geneesmiddelen en cosmetica, textielvezels, hout, het indammen van ziektes, de klimaatregeling, het voorkómen van overstromingen, waterzuivering, afvalverwerking, cultuur, toerisme, …
| De mensheid is synoniem met economische activiteit en dus werkgelegenheid. |
Wat zijn de mogelijke/rechtstreekse gevolgen van wijzigingen van ecosystemen, waterschaarste, woestijnvorming en achteruitgang van de biodiversiteit? Vooral:
- Voedselonzekerheid,
- Stijgende armoede,
- Dalende welvaart,
- Banenverlies.
Wat zijn de voornaamste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit? Hoofdzakelijk:
- Aantasting van de habitats (door ontbossing, verstedelijking, mijnbouw, aardoliewinning, …),
- Overexploitatie (visserij, jacht, …),
- Vervuiling (lucht, water, bodem),
- Wijzigingen in het milieu door de klimaatverandering en de verspreiding van invasieve soorten door de internationale handel.
In België wordt 76% van onze ecologische voetafdrukt veroorzaakt door onze invoer, terwijl onze uitvoer de biodiversiteit van andere regio’s in de wereld aantast.
Ons economisch model (exploitatie van natuurlijke hulpbronnen – verbruik – vernietiging) heeft een grote impact op de biodiversiteit. Tegelijk zijn wij uiterst kwetsbaar voor ingrijpende en onverwachte gebeurtenissen. Die veroorzaken vaak bevoorradingsproblemen en prijsstijgingen, die zich door het domino-effect over de hele planeet uitbreiden. De recente coronacrisis en de invasie van Oekraïne door Rusland zijn daarvan perfecte voorbeelden.
In 2020 kromp het BBP van België met 6,3%, de grootste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog. Veel sectoren werden getroffen: non-food detailhandel, niet-medische contactberoepen, reisbureaus, transport via de weg en door de lucht, restaurants, de kunsten-, amusements- en ontspanningssector. Nog andere sectoren ondervonden moeilijkheden, door onvoldoende voorraden en lagere consumptie en investeringen (ICT-producten, meubels, bouw, groothandel, enz.).
De grote afhankelijkheid van onze economie van het buitenland maakt België nog kwetsbaarder. De politici worden zich bewust van onze systemische kwetsbaarheid en hebben een aantal initiatieven genomen.
In 2020 keurde de Europese Commissie de Europese biodiversiteitsstrategie voor 2030 goed. Ze is erop gericht om Europa te positioneren als drijvende kracht in de strijd tegen de wereldwijde biodiversiteitscrisis. Dat moet kunnen door biolandbouw te ondersteunen, het gebruik van pesticiden met 50% terug te dringen, in kwetsbare gebieden helemaal geen chemische bestrijdingsmiddelen meer te gebruiken en de achteruitgang van bestuivende insecten om te keren.
Om die doelstelling te bereiken zijn talrijke instrumenten en hervormingen mogelijk:
- Verschuiving van een lineaire naar een circulaire economie,
- Sociale en milieuclausules invoeren in aanbestedingen voor overheidsopdrachten,
- De agro-ecologie ontwikkelen,
- Iedereen toegang geven tot voeding afkomstig van een duurzaam voedingssysteem,
- Geplande veroudering verbieden,
- Een onafhankelijke studie over de impact van 5G op de biodiversiteit uitvoeren,
- …
Ook een regelgevende aanpak kan bijdragen tot de oplossing. Het gaat dan met name om normen zoals de AFNOR-normen in Frankrijk, met een methodologie om de impact van activiteiten en waardeketens op de biodiversiteit te analyseren.
Als vakbond zijn wij van mening dat bescherming van de biodiversiteit en het klimaat essentieel is om de veerkracht van de economie te vergroten en de werkgelegenheid op lange termijn te vrijwaren.
Wij herhalen bovendien dat naast specifieke maatregelen om de biodiversiteit te beschermen ook een sterk sociaal systeem onmisbaar is om de sociale gevolgen op te vangen van crisissen zoals wij nu meemaken.
Ben je geen lid en wil je onze publicaties ontvangen, laat het ons dan weten door een e-mail te sturen naar feedback@redbel.be
Als één van je collega’s geïnteresseerd is in onze publicaties, aarzel dan niet om ze naar hen op te sturen.
