De mens tussen Business en Leefmilieu

IPCC-rapport 2021: er is nog hoop

De laatste maanden heeft BBTK-SETCa verscheidene artikels gepubliceerd over onze acties in de strijd tegen de klimaatontregeling en voor de bescherming van de biodiversiteit.

Wat is het IPCC en welke rol vervult het?

Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) werd in 1988 opgericht op vraag van de G7 (VS, Japan, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Canada, Italië). 195 landen zijn lid van het IPCC, bijna alle landen van de wereld.

Het IPCC heeft als opdracht om “de beschikbare wetenschappelijke, technische en sociaal-economische kennis in kaart te brengen betreffende het risico op door de mens veroorzaakte klimaatverandering.”

Het IPCC onderzoekt al meer dan 30 jaar alles wat we weten over de klimaatevolutie, de oorzaken en de impact van deze evolutie. Het maakt een samenvatting van alle onderzoeken en studies uit de wetenschappelijke literatuur over de invloed van de mens op het klimaat. Het IPCC steunt dus op alle gepubliceerde werken over klimaat en klimaatverandering, over hoe kwetsbaar de biosfeer (alle levende organismen op aarde) is voor deze evolutie en over de verschillende scenario’s om onze uitstoot van broeikasgassen (zoals CO2 en methaan) te beperken.

Er is wetenschappelijke consensus: tussen 90 en 100% van de studies op dit domein komen tot dezelfde conclusies. Alle IPCC-rapporten zijn openbaar en het meest recente, uit 2021, is ronduit angstaanjagend.

We kunnen ons terecht afvragen of we iets kunnen doen om te verhinderen dat we regelrecht op onze ondergang afstevenen. Kunnen wij met onze beperkte mogelijkheden het verschil maken? Lees het volledige rapport (in het Engels) door op deze link te klikken.

Conclusies van het meest recente IPCC-rapport (2021)

Het bevestigt de ergste voorspellingen en spoort ons aan om snel te reageren. De invloed van de mens op het klimaat is onmiskenbaar en we moeten nu actie ondernemen om de klimaatopwarming tot 1,5°C te beperken. Momenteel bedraagt de klimaatopwarming “slechts” 1,1°C in vergelijking met het pre-industrieel tijdperk en toch zijn de gevolgen al merkbaar (verwoestende branden, hittegolven, overstromingen, enz.). Sommige veranderingen zijn zichtbaar, maar het is nog niet te laat om een rampscenario te voorkomen.

Vereenvoudigde samenvatting van het meest recente IPCC-rapport:

• De gemiddelde temperatuur op de planeet is sinds 1850 aanzienlijk gestegen. Het hoge tempo van de huidige klimaatopwarming is minstens de laatste 2000 jaar niet meer voorgekomen.
• Er komen wereldwijd steeds meer hittegolven in talrijke regio’s en ze duren ook langer. In Frankrijk betekent dit bijvoorbeeld hittegolven tot 50°C over een groot deel van het grondgebied.
• Het pakijs op de Noordpool krimpt en kan vanaf 2050 in sommige zomers volledig verdwijnen.
• Dat de klimaatopwarming steeds intenser wordt, komt door de uitstoot van broeikasgassen door alle menselijke activiteiten (gebruik van fossiele brandstoffen zoals steenkool, gas en aardolie).
• De zeespiegelstijging is onvermijdelijk.
• De verzuring van de oceanen is bezig en zal nog toenemen. Ze bedreigt rechtstreeks talrijke soorten zeeplankton (basis van de voedselketen van veel zeediersoorten).
• De Golfstroom zou kunnen vertragen (vaker stormweer in Europa, koudere temperaturen, enz.).
• Van regio tot regio verschillen de gevolgen zeer sterk. Er zullen steeds meer perioden van intense droogte voorkomen in landen rond de Middellandse Zee en de Zwarte Zee, Amazonië, Centraal-Amerika, het zuidwesten van de VS, Chili, Madagaskar, het zuiden en de westkust van Afrika.
• …

Het IPCC bestudeert drie scenario’s:

1. Beperking van de opwarming tot 1,5°C.
   Dit scenario is alleen maar mogelijk als de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen onmiddellijk zeer sterk wordt beperkt. En dit is absoluut onwaarschijnlijk, om economische, sociale en politieke redenen. In Frankrijk zegt het WWF hierover: “Alle personenwagens met verbrandingsmotor zouden bijvoorbeeld op heel korte termijn van de weg moeten verdwijnen, binnenlandse vluchten in Frankrijk zouden moeten stoppen, internationale vluchten drastisch beperkt worden, ons individueel vleesverbruik zou nog maar één derde mogen bedragen, enz.”
   
2. Beperking van de opwarming tot 2°C.
   Ook dit tweede scenario is weinig waarschijnlijk. Het kan alleen als wereldwijd politici zich hiervoor de komende 10 jaar sterk inzetten (beperking van het gebruik van fossiele brandstoffen en van alle elementen die de klimaatopwarming veroorzaken). Het kan, maar zal niet makkelijk zijn.
   In dit scenario zou elke wereldburger jaarlijks niet meer dan 2 ton CO2mogen uitstoten. Maar één keer heen en weer vliegen tussen Parijs en New York betekent al één ton CO2 per passagier …
   
3. Opwarming tot 4°C.
   Helaas komt dit derde scenario overeen met ons huidige traject sinds 1992, het jaar van het VN-Klimaatverdrag, inzake de uitstoot van broeikasgassen.

Er is nog hoop …

Om het ergste te vermijden moeten we de uitstoot van broeikasgassen en dus van CO2 sterk, snel en duurzaam verminderen. Dit geldt ook voor methaan, een gas dat vooral afkomstig is van de veeteelt, de landbouw, de mijnbouw en de gaswinning.

Hoe kunnen we het ergste vermijden?

Er bestaat nu geen enkele twijfel meer dat de klimaatopwarming het rechtstreekse gevolg is van menselijke activiteiten. Dus moeten wij:

• Er zoveel mogelijk over praten in onze omgeving om iedereen te waarschuwen.
• Drastische politieke actie ondernemen op milieugebied (onder andere door ons stemgedrag).
• Streven naar koolstofneutraliteit en de uitstoot van andere broeikasgassen drastisch verminderen (minder consumeren, ons gedrag aanpassen, minder vlees en meer groenten eten, letten op de herkomst van onze consumptie, vervoermiddelen met lage CO2-uitstoot gebruiken, enz.).

Belangrijk: bereken je huidige koolstofvoetafdruk om je dagelijkse gewoonten te kunnen aanpassen. Dat kan onder andere met deze tools:

• De Franse organisatie ADEME heeft samen met Association Bilan Carbone een simulator voor uw koolstofuitstoot ontwikkeld.
• Simuleer je koolstofvoetafdruk: https://nosgestesclimat.fr/
• Er bestaan nog andere goede simulatoren, bijvoorbeeld Good Planet of van het WWF.

——————————————————————————————————————————————–

Ben je geen lid en wil je onze publicaties ontvangen, laat het ons dan weten door een e-mail te sturen naar feedback@redbel.be

Als één van je collega’s geïnteresseerd is in onze publicaties, aarzel dan niet om ze naar hen op te sturen.

Je vindt al onze artikelen op onze website www.redbel.be